کاردرمانی اتاق تاریک و حسی
تعریف اتاق تاریک و اتاق حسی
فضایی آرام و کم نور پر از رنگ‌های جذاب و صداهای آرامش‌بخش به همراه یک تاب نرم و راحت را تصور کنید. این فضا شبیه به شهربازی است اما در اینجا به جای اینکه انرژی اضافی افراد تخلیه شود در واقع به آنها آرامش می‌دهد. در این مقاله قصد داریم در خصوص اتاق‌های حسی یا محیط چند حسی صحبت کنیم.
اتاق تاریک نیز یکی از زیر شاخه‌های محیط چند حسی محسوب می‌شود.
همة اشیاء موجود در این فضا با دقت انتخاب شده و به گونه‌ای قرار گرفته‌اند که افراد مبتلا به اختلال پردازش حس (SPD) و اوتیسم (ASD) و یا کسانی که اختلال یکپارچگی حواس دارند می‌توانند به شیوه‌ای جذاب و فعالانه در این محیط بازی کنند و آرامش خاصی پیدا کنند.
مزایای اتاق حسی
اتاق حسی مزایای زیادی برای کسانی که به مشکلات بالا مبتلا هستند به دنبال دارد. در اینجا قصد داریم به تعدادی از این مزایا اشاره کنیم که عبارتند از:
تحریک حسی
با ترغیب فرد به مشارکت و اکتشاف محیط می‌توان تأثیرات مثبتی بر توانایی وی برای واکنش و تعامل با دنیای بزرگتر اطراف خود داشته باشد.
بهبود یادگیری از طریق بازی
در ادامه این امر، تحریک حسی می‌تواند نواحی مختلف مغز را درگیر کند و به کودکان کمک کند تا اطلاعات بیشتری را فرا گرفته و بخاطر بسپارند و نیازهای فردی خود را بهتر برآورده سازند.
بهبود تعادل، تحرک و جهت‌گیری فضایی
اتاق‌های حسی می‌توانند به پیشرفت توانایی پردازش بصری افراد و همچنین مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت آنها کمک کنند و زندگی روزمره وی را تسهیل سازند.
رفع مشکلات رفتاری
محیط‌های حسی می‌توانند بسیار جذاب باشند و لحظه‌های آسایش و آرامش را برای افراد بیش فعال و مضطرب فراهم کنند. همچنین این محیط‌ها به افراد غیرفعال این کمک را میکند تا فعالیت بیشتری داشته باشند و بهتر بتوانند بر روی کارهایشان تمرکز کنند.
مزایای اتاق تاریک
اتاق تاریک یک محیط درمانی ایجاد شده با هدف ارائه محرک‌هایی با سطح بالایی به بیماران مبتلا به زوال عقل است. یک اتاق خصوصی توهمات بصری را با ترکیبی از جلوه‌های نورانی، بوهای معطر، رنگ‌ها، بافت‌ها و صداها به نمایش می‌گذارد تا سیستم‌های بویایی، شنوایی و چشایی فرد را تحریک کند. برخی از مزایای استفاده از این روش درمانی عبارتست از:
افزایش ارتباط با اطرافیان و نزدیکان
یکی از مهم‌ترین مزایای این روش درمانی، توانایی آن در کاهش ترس فرد و اعتماد کردن وی به افراد دور و بر است. می‌توان اتاق تاریک را به طرز ویژه‌ای و متناسب با نیازهای فرد طراحی کرده و محرک‌ها را به هفت حس وی که شامل وستیبولار یا سیستم تعادلی بدن و حس پروپریوسپشن (حس عمقی خودآگاهی) می‌شود، انتقال داد. این محیط امکان برقراری ارتباط از نوع کلامی و غیر کلامی در طول و بعد از درمان را آسان‌تر میکند و ارتباط بین اطرافیان و فرد را بهبود می‌بخشد.
افزایش دانش و درک فرد در مورد محیط اطراف
در یک محیط کنترل شدة چند حسی، بیماران یک جریان مداوم از محرک‌ها را دریافت می‌کنند که به طور خودکار آگاهی (کشف مستقل) و درک آنها از محیط پیرامون خود را افزایش می‌دهد. افراد معمولی در این محیط هر ۳۰ دقیقه به ۳۰۰ سطح مختلف دست می‌زنند. با این حال، فردی که دچار زوال عقل عمیق است ممکن است در ۳۰ دقیقه تنها سه سطح مختلف را لمس کند. این مسئله در ابعاد بزرگتر نشان می‌دهد که بیماران آلزایمر از چه حس‌هایی محرومند لذا فواید درگیر کردن حس‌های آنها از طریق بالینی در طول دوران سالمندی بسیار زیاد است.
بهبود رفتار و روحیه
حس درمانی در آرام کردن رفتار پرخاشگرانه و بهبود خلق و خوی افراد بسیار مؤثر است. این رویکرد غیرتهاجمی و بی‌خطر محرک‌های ملایمی را ایجاد میکند که باعث کاهش تنش می‌شود. تنظیمات اتاق تاریک شامل نور کم، بوهای جذاب و صداهای تسکین دهنده است که روح آدم را زنده کرده و نیرویی تازه به وی می‌دهد. اتاق تاریک یک مداخله مؤثر برای بیماران مبتلا به "سندروم غروب آفتاب" و معالجه سایر علائم آلزایمر است.
بهبود عزت نفس
گاهی ممکن است که مزایای اتاق تاریک در بین افراد متفاوت باشد بهبود عزت نفس در بین همة آنها مشترک است. دلیل این امر این است که غالبا با افزایش آگاهی از خود و محیط و همچنین کاهش بازداری‌ها، فرد حس خود مقبولیتی پیدا میکند. در این راستا در یک تحقیق پژوهشی اثبات شده که میزان آسیب‌زدن به خود در این افراد به میزان ۷۵ درصد کاهش یافته است.
در کاردرمانی ملاصدرا تمامی این فعالیت ها توسط متخصصین کاردرمانی ذهنی انجام می گیرد.
مسئول کلینیک: کاردرمانگرغلامرضا غلامی
9153113370
05138455011
مشهد، احمد آباد، اول بلوار ملاصدرا،جنب بانک اقتصاد نوین ،ساختمان صدرا،طبقه اول،کاردرمانی ملاصدرا
